RĘKOJMIA ZA WADY FIZYCZNE I PRAWNE NABYTEGO TOWARU

RĘKOJMIA ZA WADY FIZYCZNE I PRAWNE NABYTEGO TOWARU

RĘKOJMIA ZA WADY FIZYCZNE I PRAWNE NABYTEGO TOWARU

Adwokat Barbara Leszczyńska-Fornalska ul. Lityńskiego 7, Suwałki

Konstrukcja przepisów dotyczących rękojmi za wady rzeczy ma na celu w głównej mierze ochronę kupującego. Przyjmuje się, że jest ona absolutna (oparta na zasadzie ryzyka), sprzedawca nie może się zaś od niej uwolnić chociażby przez wykazanie braku winy. Wystarczający do stwierdzenia odpowiedzialności jest sam fakt, że rzecz sprzedana ma cechy rzeczy wadliwej. Wprowadzenie takiego rodzaju odpowiedzialności ma także na celu uproszczenie zasad jej dochodzenia.

Wadą fizyczną jest  taka wada, która: zmniejsza wartość lub użyteczność rzeczy  zarówno ze względu na cel wynikający z umowy, jak i z okoliczności lub przeznaczenia rzeczy; powoduje, że rzecz nie ma właściwości, o których kupujący został zapewniony np. w umowie, informacjach udzielanych lub udostępnianych przed jej zawarciem,a także w  reklamie), lub też gdy rzecz została wydana w stanie niezupełnym (brak części składowych lub przynależności, informacji dodatkowych itp.).

Rzecz dotknięta jest wadą prawną, gdy jest własnością osoby trzeciej lub jest obciążona prawem osoby trzeciej. W sytuacji, w której rzecz jest własnością osoby trzeciej, sprzedawca nie ma możliwości przeniesienia jej prawa własności, także wtedy gdy jest jej współwłaścicielem.  Natomiast przez pojęcie obciążenia prawem osoby trzeciej będziemy rozumieć obciążenie jej między innymi prawem rzeczowym, np. zastawem.

Wystarczającą przesłanką faktyczną  odpowiedzialności, na podstawie rękojmi jest ustalenie, że wydana i odebrana przez kupującego rzecz wykazuje cechy kwalifikujące ją w danym stosunku prawnym jako rzecz wadliwą.

Istotnym jest, iż korzystne dla konsumenta domniemanie istnienia wady fizycznej aktualizuje się tylko wtedy, gdy wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, co musi być przez konsumenta wykazane.

Dla powstania domniemania kluczowe jest stwierdzenie wady, a nie poinformowanie o niej sprzedawcy. Ponieważ jednak stwierdzenie wady musi być wykazane przez konsumenta, powinien on zatroszczyć się o zabezpieczenie dowodowe tej okoliczności.

Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.

Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy.

Jednak gdy kupującym jest konsument sprzedawca nie  jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, za rzeczy oznaczone tylko co do gatunku albo rzeczy mające powstać w przyszłości, nawet jeśli kupujący wiedział o wadzie w chwili wydania rzeczy. Sprzedawca nie jest odpowiedzialny względem kupującego będącego konsumentem za to, że rzecz sprzedana nie ma właściwości wynikających z publicznych zapewnień,czyli np. w reklamie, jeżeli zapewnień tych nie znał  albo nie mogły one mieć wpływu na decyzję kupującego o zakupie, albo gdy treść zapewnienia umieszczonego w reklamie została sprostowana przed zawarciem umowy sprzedaży.

 Co możemy zrobić Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę?

Otóż , kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie pod warunkiem, że rzecz nie była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę. Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Pamiętajmy, że w przypadku rękojmi kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.

Ustawodawca dopuścił możliwość skracania terminów, po upływie których dochodzi do wygaśnięcia odpowiedzialności z tytułu rękojmi także wobec umowy sprzedaży, w której kupującym jest konsument. Jednak tego rodzaju ograniczenie powinno  w sposób jednoznaczny określać wolę stron skrócenia terminu wygaśnięcia roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Należy jednak podkreślić, że może to nastąpić wyłącznie wówczas, gdy przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana. Ponadto swoboda stron w określeniu terminu wygaśnięcia roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy w przypadku umowy sprzedaży, w której kupującym jest konsument, została ograniczona – termin ten nie może być krótszy niż rok od dnia wydania rzeczy.

Musimy pamiętać, że  gdy dokonujemy zakupu jako konsument ogranicza nas 2 letnie przedawnienie od dnia wydania rzeczy, na wystąpienie z  roszczeniem o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad, a gdy chodzi o nieruchomości – przed upływem 5 lat od dnia wydania rzeczy.

Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu.

W razie dochodzenia przed sądem a także przed sądem polubownym, oraz w postępowaniu mediacyjnym, jednego z uprawnień z tytułu rękojmi termin do wykonania innych uprawnień, przysługujących kupującemu z tego tytułu, ulega zawieszeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Istotnym jest, że upływ terminu do stwierdzenia wady nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.

RĘKOJMIA ZA WADY FIZYCZNE I PRAWNE NABYTEGO TOWARU

Adwokat Barbara Leszczyńska – Fornalska
Lityńskiego 7
16-400 Suwalki
tel. 882 588 850