GWARANCJA A RĘKOJMIA
GWARANCJA A RĘKOJMIA
Adwokat Barbara Leszczyńska-Fornalska ul. Lityńskiego 7, Suwałki
W przeciwieństwie do rękojmi gwarancja udzielana jest umownie, dlatego jej warunki mogą być dla konsumenta mniej korzystne od przewidzianej przepisami prawa rękojmi, dlatego warto z niej korzystać po upływie okresu, w którym można skorzystać z rękojmi. W tym miejscu należy szczególnie zaznaczyć, iż w przypadku rękojmi odpowiada sprzedawca, zaś gdy mamy do czynienia z gwarancją odpowiedzialnym jest gwarant. Gwarant może gwarantować właściwości, które wykraczają poza to, co określają przepisy o rękojmi.
Brak takich właściwości nie będzie stanowił wady fizycznej. Może tu chodzić o gwarancję nadzwyczajnej trwałości rzeczy albo jej części składowych, jak np. (odporność na korozję karoserii samochodu w ciągu 10 lat, zachowanie walorów użytkowych garnków przez 25 lat). Może tu także chodzić o gwarancję przystawalności rzeczy do zmieniającego się otoczenia, a więc o gwarancję obejmującą braki właściwości („wady”), które powstały z przyczyn zewnętrznych względem rzeczy (wskutek zmiany przepisów dotyczących zawartości lub emisji substancji szkodliwych, powszechnie używanych standardów technicznych, oprogramowania koniecznego do korzystania z rzeczy). Wreszcie może tu chodzić o przydatność rzeczy do określonych celów (przy produktach nowych przydatność ta może nie być pewna), ponieważ – nawet jeżeli naprawa rzeczy albo wymiana na wolną od wad nie wchodzi wówczas zwykle w rachubę – gwarant może zastrzec dla kupującego prawo do zwrotu zapłaconej ceny.
Umownie może zostać ustanowiona gwarancja najniższej ceny, polegająca na zobowiązanie sprzedawcy do zwrotu odpowiedniej części ceny, jeżeli kupujący udowodni, że inny sprzedawca oferował określoną rzecz po niższej cenie (gwarancja najniższej ceny), albo oświadczenie sprzedawcy przyznające kupującemu prawo do odstąpienia od umowy, jeżeli nie będzie on usatysfakcjonowany rzeczą (gwarancja satysfakcji).
Okres gwarancyjny może zostać ustalony umownie, oczywiście w przepisach prawa i wynosi on 2 lata od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.
Konieczne jest przede wszystkim określenie właściwości rzeczy sprzedanej objętych gwarancją oraz obowiązków gwaranta (uprawnień kupującego). Z tego punktu widzenia istotne znaczenie ma art. 577 § 3 Kodeksu Cywilnego, który stanowi, że jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w terminie określonym w oświadczeniu gwarancyjnym. Pamiętajmy, że jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono inaczej, odpowiedzialność z tytułu gwarancji obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.
Gwarancja
Do skutecznego udzielenia gwarancji wystarczające jest oświadczenie, a co za tym idzie nie jest konieczne by gwarant przekazał nam dokument gwarancyjny, z którego wynika, że gwarant udziela gwarancji co do jakości rzeczy sprzedanej. Treść obowiązków gwaranta (i odpowiadających im uprawnień kupującego), czas trwania odpowiedzialności gwarancyjnej oraz dalsze istotne kwestie regulują wówczas wystarczająco przepisy kodeksu cywilnego. Jest to szczególnie istotne wówczas, gdy udzielenie gwarancji następuje w postaci oświadczenia złożonego publicznie a zwłaszcza w reklamie.
Oczywiście także w przypadku gwarancji co do jakości rzeczy sprzedanej możliwe jest szczegółowe uregulowanie wad rzeczy objętych odpowiedzialnością oraz obowiązków gwaranta, jednakże ze względu na art. 577 § 3 i 4 jest to konieczne tylko wtedy, gdy gwarant chce nadać gwarancji kształt odbiegający od tego, który wynika z przywołanych przepisów.
Przepisy kodeksu cywilnego nie precyzują, kim jest gwarant.
Oznacza to, że gwarantem może być każda osoba, która jest w stanie zrealizować obowiązki gwarancyjne i spowodować, aby rzecz sprzedana miała właściwości zgodne z treścią oświadczenia gwarancyjnego (także złożonego w reklamie). W praktyce – co do zasady – sprowadzać się to będzie do umożliwienia korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem (cechy użytkowe), Najczęściej gwarantem będzie producent (wytwórca) rzeczy, importer lub quasi-producent (tzw. gwarancja wytwórcy lub gwarancja fabryczna). W takim przypadku oświadczenie gwarancyjne będzie zazwyczaj przybierać postać dokumentu gwarancyjnego wręczanego przez sprzedawcę wraz ze sprzedawaną rzeczą. Gwarancja wytwórcy znajdzie najczęściej zastosowanie w odniesieniu do wad fizycznych takich rzeczy, jak bardziej skomplikowane maszyny, urządzenia techniczne, mechanizmy czy instrumenty, w przypadku których ujawnienie wady następuje najczęściej dopiero w czasie korzystania z rzeczy przez kupującego, zaś w chwili zawarcia umowy nie jest możliwe jej wykrycie. Przedsiębiorcą udzielającym gwarancji (gwarantem) może być także sam sprzedawca (tzw. gwarancja sprzedawcy lub gwarancja handlowa).
Punkty serwisowe
W praktyce często zdarza się, że naprawy względnie wymiany rzeczy dokonują inne podmioty (np. jednostki serwisowe, sprzedawca) niż gwarant, który zawiera z nimi, określanymi w oświadczeniu gwarancyjnym jako np. serwis gwarancyjno-naprawczy, umowę, mocą której wskazany serwis jest zobowiązany spełniać na rzecz uprawnionego z gwarancji świadczenia określone w gwarancji. Jeżeli uprawnienia kupującego (uprawnionego z gwarancji) nie zostaną zaspokojone przez wspomnianą jednostkę serwisową, np. autoryzowany serwis naprawczy, to może on wystąpić z odpowiednimi roszczeniami (uprawnieniami) do gwaranta. To samo dotyczy przypadku, w którym „serwis” odmówi spełnienia świadczenia gwarancyjnego. Wówczas odpowiedzialność odszkodowawczą za następstwa takiej odmowy także ponosi gwarant zgodnie z treścią art. 391 k.c. 332
Obecnie na mocy art. 577 § 2 k.c. ustawodawca przyjmuje, że w treści takiej gwarancji gwarant może zobowiązać się – w przypadku gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w oświadczeniu gwarancyjnym – do zwrotu zapłaconej ceny, wymiany rzeczy bądź jej naprawy oraz zapewnieniu innych usług. Katalog wskazanych uprawnień nie jest przy tym zamknięty, ponieważ ustawodawca, wymieniając je, użył zwrotu „w szczególności”.
GWARANCJA A RĘKOJMIA